تفاوت واریانس (Variance)، انحراف معیار (sd) و میانگین خطای استاندارد (sem)

شاخص‌های رایج پراکندگی برای توصیف داده‌های کمی و بازه‌ای عبارتند از واریانس (Variance)، انحراف معیار (Standard Deviation) و میانگین خطای استاندارد (Standard Error Mean). انحراف معیار شاخصی برگرفته از واریانس است. اما تفاوت‌های بنیادی با آن دارد. واریانس و انحراف معیار از شاخص‌های پراکندگی نمونه می‌باشند. شاخص میانگین خطای استاندارد در واقع شاخصی برگرفته از پراکندگی جامعه می‌باشد. این سه شاخص پراکندگی در موارد دیگری نیز با یکدیگر متفاوت هستند.

میانگین پیراسته در SPSS

شاخص‌های مرکزی متعددی برای توصیف داده‌های کمی وجود دارد. میانگین هندسی یا به طور خلاصه میانگین معروف‌ترین شاخص مرکزی می‌باشد. اما گاهی در داده‌هایی که داده پرت وجود دارد میانگین توانایی ارائه مرکزیت داده‌ها را به صورت درست ندارد. در چنین مواقعی ما می‌توانیم از میانگین پیراسته استفاده نماییم. در مواقعی که داده پرت زیادی داشته باشیم میانگین پیراسته با حذف 5 درصد مقادیر بالا داده و 5 درصد مقادیر پایین داده که اکثرا شامل داده‌‎های نامربوط می‌باشد برآورد بهتری از شاخص مرکزی را به ما ارائه می‌دهد.

آمار توصیفی با استفاده از منوی اکسپلور در SPSS

بخش‌های مختلفی برای بررسی مقادیر توصیفی داده‌های کمی در نرم‌افزار SPSS وجود دارد. یکی از زیرمنوهای پرکاربرد بخش توصیفی Explore می‌باشد که با استفاده از این منو می‌توان بررسی و اکتشاف دقیق و عمیق‌تری بر روی یک متغیر کمی داشت. این منو شامل تعداد زیادی از آمار توصیفی به همراه بازه اطمینان، آزمون نرمال بودن توزیع داده و انواع نمودارهای توصیفی است. زیر منوی Explore یکی از زیرمنوی‌های Descriptive Statistics در منوی Analyze است. این زیرمنو توصیف مقادیر کمی را به صورت کلی و یا بر اساس یک متغیر کیفی به صورت تفکیک شده می‌تواند به ما ارائه نماید.

 آمار توصیفی برای داده های کمی در SPSS

اولین گام برای توصیف داده‌ها در یک تحلیل استفاده از آمار توصیفی و بیان ویژگی‌ها و مشخصات داده‌های نمونه با استفاده از جداول و نمودارها و بررسی تخطی از پیش‌فرض‌های آزمون‌های مختلف آماری است. برای توصیف مقادیر کمی می‌توان از زیرمنوی Descriptives در منوی Descriptive Statistics استفاده نمود. این زیر منو مقادیر توصیفی مختلفی از جمله میانگین، مجموع، شاخص‌های پراکندگی، چولگی و کشیدگی را برای متغیرهای کمی ارائه می‌دهد.

آمار توصیفی در SPSS

در تحلیل آماری معمولا با دو رویکرد برای کار با داده‌ها روبرو هستیم. این دو رویکرد عبارتند از آمار توصیفی و آمار استنباطی. آمار توصیفی بیان خلاصه‌ای از داده‌های موجود با استفاده از جداول توصیفی و نمودارهای مختلف می‌باشد.در آمار توصیفی با خلاصه‌سازی داده‌ها به نمایش و تفسیر داده‌های موجود با استفاده از شاخص‌های گرایش مرکزی، پراکندگی و نمودارهای توصیفی می‌پردازیم. برای آمار توصیفی در SPSS می‌توانیم از منوی Analyze زیر منوی Descriptive Statistics استفاده نماییم.